Besturen als leerschool: wat ik ontdekte in tien jaar Uilenspel

Tinneke van Bergen is al meer dan tien jaar actief als bestuurslid bij Uilenspel. Professioneel houdt ze zich bezig met taal, onder andere als lerarenopleider en onderzoeker aan de Arteveldehogeschool. Die expertise brengt ze ook binnen bij Uilenspel, waar ze inhoudelijke ondersteuning biedt rond taalstimulering en leesbevordering. In dit interview blikt ze samen met Charlotte terug op haar engagement, deelt ze inzichten, en vertelt ze waarom ze zich zo thuis voelt bij Uilenspel.

Charlotte: Tinneke, waarom heb je gekozen voor Uilenspel als organisatie om je voor in te zetten? 

Tinneke: Eigenlijk is het een beetje omgekeerd gebeurd. Frederik Matthijs, de voorzitter, kende ik al privé en ik was daardoor al naar een paar activiteiten van Uilenspel gegaan. Toen heeft Uilenspel mij gevraagd of ik geen zin had om in het bestuur te komen, om mee na te nadenken over de toekomst van Uilenspel en de beleidslijnen.

Wat mij echt over de streep haalde en wat ik nog steeds heel belangrijk vind bij Uilenspel is de buurtsolidariteit, het sociaal weefsel dat centraal staat.

Die sociale factor heeft een impact op de ‘sense of belonging’ van de gezinnen en in het bijzonder de kinderen, wat ook de taalontwikkeling ten goede komt.

Charlotte: Wat zijn de taken die je opneemt binnen het bestuur?

Tinneke: Als lid van het bestuur help ik de missie en visie mee vertalen in concrete beleidslijnen. Ik ondersteun soms bij het schrijven van subsidiedossiers en ik geef af en toe vormingen rond taal aan de vrijwilligers. Daarnaast ben ik de vertrouwenspersoon voor de medewerkers die vast in dienst zijn. We hebben een grote groei gekend de voorbije jaren en dan kon ik vanuit die rol zeker iets betekenen voor het team. Ik vind het fijn als bestuurslid dat er op verschillende momenten een beroep gedaan wordt op mijn expertise en niet enkel als taaldocent, maar bijvoorbeeld ook rond dynamieken, rond subsidiedossiers. Het is fijn te voelen dat ik iets kan inbrengen of kan betekenen voor de organisatie én dat ik er zelf ook zoveel uit leer.

Charlotte: Waar haal je het meest voldoening uit als bestuurslid?

Tinneke: De wisselwerking tussen alle betrokkenen (gezinnen, vrijwilligers, bestuur, team, …). Bijvoorbeeld als ik een vorming geef, is er ook echt uitwisseling met de vrijwilligers over hun begeleidingen. Of als ik naar een activiteit ga, dan voel ik dat ik deel uitmaak van die warme Uilenspelcommunity van medewerkers, vrijwilligers en gezinnen. Ik vind het een grote meerwaarde dat Uilenspel bewust inzet op deze verbindende momenten. De essentie van het leven voor mij is durven in ontmoeting te gaan met heel veel soorten mensen, mensen met verschillende denkwijzen en elkaar echt te ontmoeten, oprecht in verbinding te gaan, samen te durven en willen nadenken over dingen, samen te beleven. En dat is wat Uilenspel ook doet. Het is een warm Uilennest. En daarom voel ik mij hier helemaal op mijn plaats.

Je voelt bij Uilenspel dat je deel uitmaakt van een samenleving waar je ook zelf actief aan bijdraagt en die je niet gewoon ondergaat.

Charlotte: Waar ben je het meest trots op van alle zaken die je voor Uilenspel hebt gedaan?

Tinneke: Ik ben op de eerste plaats gewoon fier op Uilenspel als organisatie en op het feit dat ik daar deel van uitmaak. Een aantal jaar geleden maakten we samen met chef-kok Wim Ballieu en een hele bende Uilenspelkinderen het kookboek ‘Uilensoep met balletjes’, met recepten uit de wereldkeuken om samen met kinderen te maken. Met daarin ook enkele korte verhaaltjes die ik schreef en creatieve en taalstimulerende spelletjes. Daar ben ik nog steeds trots op, want het is ook een mooi voorbeeld van hoe je rond taal kan werken, op een interactieve, betekenisvolle manier. Samen koken en eten is heel verbindend.

Charlotte: Wat is het meest uitdagende aspect van je werk bij Uilenspel?

Tinneke: Dat is zeker de tijdsinvestering omdat ik het heel erg voel kriebelen om inhoudelijk nog veel meer betrokken te zijn. Maar als vrijwilliger moet je wel telkens afbakenen wat je er nog extra kan bijnemen.

Charlotte: Heb je tijdens je tijd bij Uilenspel nieuwe vaardigheden of inzichten opgedaan?

Tinneke: Zeker op vlak van beleid heb ik heel veel bijgeleerd. Toen ik pas in het bestuur kwam kende ik niet zoveel over de werking van een vzw en alles wat daarbij komt kijken. En het hele groeiverhaal van Uilenspel heeft heel wat uitdagingen met zich meegebracht waar ik zeker ook veel uit geleerd heb.

Ik ontdekte er hoe ik als vertrouwenspersoon een 'compagnon de route' kon worden voor de personeelsleden. Ik stond erg dicht bij hen en begreep de concrete bekommernissen die bij hen leefden. Die nam ik mee naar onze bestuursvergaderingen.

Zo kon ik er mee over waken dat het hele groeiverhaal op een duurzame manier aangepakt werd. Daar heb ik dus zelf veel van geleerd en ook zelf iets aan kunnen toevoegen, door mee in het proces te gaan. Dat vind ik zelf zo waardevol aan mijn engagement binnen Uilenspel. Dat ik niet alleen iets kan geven maar er ook zelf heel veel uit leer en er voldoening uithaal. Ons motto is niet voor niets ‘Groeien doen we samen’. Daardoor heb ik na 10 jaar nog steeds het gevoel dat ik nog op mijn plaats zit in het bestuur, omdat ik er zelf nog steeds voldoening uithaal en nog steeds iets kan bijdragen aan de organisatie.

Charlotte: Komend schooljaar staat leesplezier centraal als jaarthema. Jij bent één van de trekkers als het gaat om taalstimulering en voorlezen. Waarom vind je het belangrijk dat Uilenspel dit thema blijft naar voor schuiven?

Tinneke: Lezen is op maatschappelijk vlak een enorme hefboom. Het zorgt voor meer kansen op succes op school en in de samenleving. Het kan ook voor veel voldoening zorgen.
Daarom is inzetten op lezen zo belangrijk, zeker bij kinderen bij wie er thuis niet zo’n sterke leescultuur leeft. Hierin kan de vrijwilliger een rol spelen. Maar ik ben ervan overtuigd dat Uilenspel daar ook nog meer de ouders kan bij betrekken, zodat het voor hen ook duidelijker wordt dat zij daar zeker ook een rol in kunnen opnemen. Het is super waardevol om te gaan zoeken hoe vrijwilligers én ouders de kinderen kunnen helpen om tot leesplezier te komen. Dat is nog iets anders dan gewoon lezen. Maar echt voelen hoe fijn het kan zijn om te lezen, hoeveel deugd dat kan doen en wat het je allemaal kan bijbrengen. En samen lezen kan daar zeker een onderdeel van zijn. Het samen genieten van een verhaal.

Charlotte: Tinneke, tot slot, jij bent zelf een fervent lezer en (kinder)boekenliefhebber. Welk kinderboek zou jij aanraden aan onze vrijwilligers om bij hun Uilenspelkindje het leesvuur aan te wakkeren?

Tinneke: Ik vind het heel moeilijk om er één boek eruit te pikken maar ik denk nu spontaan aan “De Vindeling van Wammerswald” van Stefan Boonen, met illustraties van tom schoonooghe. Een boek waarin een meisje aanspoelt in een dorp en de dorpsbewoners daar elk op hun eigen manier op reageren. Het mooie aan het boek is dat het meisje ook zelf een stem krijgt in het verhaal en het niet enkel verteld wordt vanuit het standpunt van de dorpsbewoners.

Charlotte: Dat klinkt als een mooi boek over verbinding. Bedankt voor deze afsluitende tip, Tinneke, en voor de fijne babbel.